تفاوت اختلال کم توجهی (ADD) با بیش فعالی (ADHD) چیست؟

“ADD” اصطلاحی است که معمولاً برای توصیف علائم بی توجهی، حواس پرتی و حافظه کاری ضعیف استفاده میشود. “ADHD” اصطلاحی میباشد که برای توصیف علائم اضافی بیش فعالی و تکانشگری مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال، هر دوی آنها در تشخیص پزشکی اختلال کمبود توجه و بیش فعالی گنجانده شده اند. در این بخش از مرکز روانشناسی دکتر قیومی؛ قصد داریم، در مورد هر دو اختلال کم توجهی (ADD) و بیش فعالی (ADHD) و تفاوت آنها با یکدیگر و انواع اختلال “ADHD” و علائم هر یک از آنها صحبت کنیم.
اختلال کم توجهی (ADD) چیست؟
اصطلاح ADD؛ معمولاً برای توصیف آنچه پزشکان اکنون به عنوان “ADHD” عمدتاً بی توجه تشخیص میدهند، استفاده میشود. به نظر میرسد که این اختلال کمبود توجه که با بیش فعالی همراه نیست در بین دختران و زنان شایعتر است. پیشتر در مجله روانشناسی دکتر قیومی در مورد انواع اختلالات خلقی (mood disorder)، علائم، راهکارها، روش های درمان و پیشگیری اختلال خلقی به صورت کامل توضیح دادیم.
علائم رایج “ADD” عبارتند از این موارد
- حافظه کاری ضعیف
- بی توجهی
- حواس پرتی
- عملکرد اجرایی ضعیف

اختلال بیش فعالی (ADHD) چیست؟
شخصی به نام بارکلی در سال 1990، اختلال ADHD را چنین توصیف میکند: “این یک اختلال رشدی است که با سطوح نامناسب از بی توجهی، بیش فعالی، تکانشگری مشخص میشود. این علائم اغلب در اوایل کودکی شروع شده و نسبتاً مزمن هستند و نمیتوان آنها را به اختلالات شدید عصبی، حسی و زبانی (از جمله عقب ماندگی ذهنی یا اختلالات عاطفی قابل توجه) نسبت داد. این مشکلات معمولاً با نقص در رفتارهای حاکم بر قوانین و الگوی خاصی از عملکرد مرتبط میباشد.
بیشتر بدانید: اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی (ADHD) چیست و چگونه درمان میشود؟.
علایم رایج بیش فعالی (ADHD) عبارتند از:
- یک فرد پیچ خورده و تکانشی (معمولاً یک کودک)
- پر از انرژی
- کسی که برای نوبت خود صبر نمیکند.
بزرگسالان مبتلا به ADHD بیش فعال، ممکن است این ویژگیها را داشته باشند:
- سخنرانی زیاد
- بی قراری
- انرژی عصبی دارند.
انواع اختلال بیش فعالی (ADHD)
ADD یا اختلال کمبود توجه؛ یک اصطلاح قدیمی و منسوخ شده برای اختلالی است که ما آن را ADHD یا کمبود توجه بیش فعالی مینامیم. تا سال 1987 که کلمه «بیش فعالی» نیز به این نام اضافه شد، این اصطلاح “ADD” نام داشت. قبل از سال 1980، یک کودک مبتلا به ADD همراه با بیش فعالی یا بدون آن تشخیص داده میشد.
اما در اوایل دهه 1990 تشخیص داده شد که آن کودک مبتلا به ADHD است. از اوایل دهه 1990 تا همین اواخر، تشخیص ADHD؛ شامل یکی از سه نوع بود. کودکانی که فقط علائم بی توجهی را داشتند، نوع بی توجه نامیده میشدند. کودکانی که فقط بیش فعال و تکانشگر بودند از نوع بیش فعال/تکانشی بودند و کسانی که هر سه علامت را داشتند، نوع ترکیبی نامیده میشدند.
مطالعه بیشتر: تفاوت خلق (Moods)، احساس (feeling)، عاطفه (Affect) و هیجان (Emotion)! تفاوت احساس و عاطفه چیست و چرا مهم است بدانیم!؟.
علائم ADHD بی توجهی
افرادی که خود را مبتلا به ADHD توصیف میکنند؛ به احتمال زیاد دارای ADHD از نوع بی توجه هستند. علائم آن، شامل فراموشی و فقدان تمرکز، سازماندهی و مهارتهای گوش دادن است. بی توجهی اغلب، شبیه به یک اختلال خلقی در بزرگسالان میباشد، در حالی که در کودکان به ویژه دختران به عنوان یک رفتار بی تفاوتی و کم توجهی دیده میشود.
شش مورد از علائم زیر باید برای تشخیص ADHD، عمدتاً از نوع کم توجهی در شخص وجود داشته باشد:
- اغلب به جزئیات توجه نمیکند یا اشتباهات بیدقتی انجام میدهد.
- در حفظ توجه مشکل دارد.
- غالبا به نظر میرسد، وقتی با او صحبت میشود، گوش نمیدهد.
- اغلب دستورالعمل ها را دنبال نمیکند و پروژه ها را به پایان نمیرساند.
- در سازماندهی وظایف و فعالیتها مشکل دارد.
- اغلب از انجام کارهایی که نیاز به تلاش ذهنی مداوم دارند، اجتناب میکند.
- چیزهای مورد نیاز برای کارها و فعالیتها را از دست میدهد.
- به راحتی حواسش پرت میشود.
- اکثرا، فعالیت های روزانه را فراموش میکند.
مطالعه بیشتر: انواع اختلالات اضطراب (Anxiety disorders).
علائم بیش فعالی- تکانشی
بیش فعالی-تکانشی، میتواند شامل برخورد کودک (معمولاً پسر) به دیوارها، اختلال در کلاس و دائماً بیقراری باشد. در واقع، تنها بخش کوچکی از کودکان و بزرگسالان معیارهای علائم این نوع ADHD را دارند.

باید شش مورد از علائم زیر وجود داشته باشد تا تشخیص بیش فعالی- تکانشی را تضمین کند:
- بی قراری دست و پا یا تکان خوردن روی صندلی
- صندلی خود را در کلاس درس یا در موقعیتهای دیگری که انتظار میرود در آنجا بنشینید، ترک میکند.
- دویدن یا کوهنوردی بیش از حد در شرایطی که نامناسب است. احساس بیقراری در نوجوانان و بزرگسالان
- در بازی کردن یا شرکت در فعالیتهای اوقات فراغت بی سر و صدا، مشکل دارد.
- شخص مبتلا همواره در حال حرکت ظاهر میشود یا به گونه ای عمل میکند که گویی با موتور کار میکند.
- بیش از حد صحبت میکند.
- به سختی منتظر نوبت خود است.
- حرف دیگران را قطع میکند.
مطالعه بیشتر: اختلال وسواس فکری و عملی (OCD) چیست؟ علائم، نشانه ها، روش های درمان وسواس فکری را آموزش ببینید.
علائم بیش فعالی-ترکیبی
علائم ADHD نوع ترکیبی در صورتی تشخیص داده میشود که حداقل شش علامت از نوع اختلال بی توجهی و بیش فعال- تکانشی را با یکدیگر داشته باشد تا بگوییم فرد، مبتلا به اختلال بیش فعالی- ترکیبی است.
تفاوت اختلال کم توجهی (ADD) با بیش فعالی (ADHD) چیست؟
اختلال نوع عمدتاً بی توجه یا ADD ، شامل بی توجهی و عدم تمرکز و همچنین رفتار حواس پرتی است. کودکان مبتلا به این نوع زیرگروه بیش از حد فعال نیستند، بلکه معمولاً در انجام وظایف خود شکست میخورند و به راحتی حواس آنها پرت میشود، همچنین مرتکب اشتباهات بی پروا شده و از فعالیتهایی که مستلزم کار ذهنی مداوم و تمرکز بالا هست، اجتناب میکنند. کودکان کم توجه، اغلب به عنوان افرادی تنبل، بی انگیزه و غیرمسئول شناخته میشوند. آنها تقریباً 30٪ از تمام افراد مبتلا به ADHD را تشکیل میدهند.
با این حال در مقایسه، افراد بیش فعال- تکانشی هنگام نشستن بسیار بی قرار هستند و در موقعیتهای نامناسب میدوند. همانطور که بسیاری از مادران کودکان بیش فعال میگویند که او مدام در حال صحبت است و در ساکت ماندن مشکل زیادی دارد. در مقایسه با جمعیت ADHD از نوع کمبود توجه، این افراد میتوانند پرخاشگری بیشتری نشان دهند.
به همین ترتیب، افراد مبتلا به بیش فعالی به دلیل ماهیت بی قراری که دارند در برقراری روابط اجتماعی با مشکلات بیشتری مواجه میشوند. اگر از دوران کودکی روی علائم آن کار نشود، نوجوانی میتواند مشکل ساز باشد. اگر رفتارهای کودکان بی توجه را با کودکان بیش فعال مقایسه کنیم، متوجه میشویم که هر دو در حفظ توجه، پیروی مداوم از روالها و دستورات مشکل دارند و از نظر تکانشگری یا عجله با یکدیگر متفاوت هستند.